Uitgangspunten ERWD
RD4 onderschrijft de vijf uitgangspunten van het protocol ERWD (2011)
1. Functionele gecijferdheid
Het doel van goed rekenwiskunde-onderwijs is het ontwikkelen van functionele gecijferdheid.
2. Ontwikkeling van rekenwiskundige concepten als fundament
Het begrijpen van rekenwiskundige concepten is het fundament van een goede rekenwiskundige ontwikkeling.
3. Ieder kind is anders
Ieder kind bereikt de rekenwiskundige doelen op zijn eigen manier en in zijn eigen tempo.
4. Afstemming van het onderwijsaanbod op de onderwijsbehoeften
Een doorgaande rekenwiskundige ontwikkeling is het resultaat van een goede afstemming van het onderwijs op de ontwikkeling van de leerling.
5. Onderscheid tussen ernstige rekenproblemen en dyscalculie
Ernstige rekenwiskunde-problemen kunnen ontstaan als er onvoldoende afstemming wordt gerealiseerd tussen het onderwijs en de onderwijsbehoeften van de leerling.
Wij spreken van dyscalculie als ernstige rekenwiskunde-problemen ontstaan ondanks deskundige begeleiding en zorgvuldige pogingen tot afstemming. De problemen zijn hardnekkig.
Om rekenproblemen te kunnen analyseren stellen we ons de volgende vragen:
1. Hoe rekent de leerling?
2. Begrijpt de leerling de rekenkundige handelingen?
3. Hoe leert de leerling? Is het snel? Langzaam? Snel afgeleid? Rustig of onrustig? Hoe reageert de leerling tijdens de rekenles?
4. Kan de leerling de rekenkundige handelingen verwoorden en onthouden?
5. Hoe gebruikt de leerling rekenkundige handelingen in andere situaties dan tijdens de rekenles?
6. Is het onderwijs voldoende afgestemd op de ontwikkeling van de leerling?
7. Hoe groot is de achterstand? Is er sprake van een ernstig rekenprobleem? Kan er sprake zijn van dyscalculie?
Verder lezen
Over ERWD en RD4
Bunck, M., Terlien, E. & Van Groenestijn, M. (2017). Handelingsgerichte diagnostiek (RD4). download
Van Groenestijn, M., Borghouts, C., & Janssen, C. (2011). Protocol Ernstige RekenWiskunde-problemen en Dyscalculie. BAO, SBO, SO. Assen: Van Gorcum.
Van Groenestijn, M. (2015). Dyscalculie? in Nieuw Archief voor Wiskunde, 5/16, juni 2015, pg. 88-92. Centrum Wiskunde & Informatica, Amsterdam. download
Van Groenestijn, M., Bunck, M-J. & Terlien, E. (2017). Lisa in Beeld met RD4 in Tijdschrift voor Remedial Teaching van de LBRT, 2017/04. download
Van Groenestijn, M., Bunck, M-J., & Terlien, E. (2022). Diagnostiek van rekenproblemen met RD4. Samenvatting validering. download
Karels, K. (2014). Voorkomen van rekenproblemen. Deel 1. wij-leren.nl
Karels, K. (2014). Het rekenproces in de rekenles. Deel 2. wij-leren.nl
Karels, K. (2014). Diagnosticerend onderwijzen bij rekenen. Deel 3. wij-leren.nl
SLO Overzicht leerlijnen rekenen
Boswinkel, Nina, Buijs, Kees, & Klein Tank, Martin (2020). Digilijn rekenen. Leerlijnen groep 1 tot en met 6. Interactieve pdf-versie van de website. Amersfoort, SLO. download
Klein Tank, M. & Van der Linde, G. (2021). Inhoudslijnen rekenen-wiskunde po. Amersfoort, SLO. website
TULE (2021). Kerndoelen rekenen/wiskunde, SLO. website
TULE (2017). Tussendoelen rekenen/wiskunde eind groep 2, observatielijst, SLO. download
TULE (2017). Noteboom, A., Aartsen, A. & Lit, S. Tussendoelen rekenen/wiskunde, groep 2 – 8, SLO. (doelen per leerjaar). download
SLO Publicaties website
Van der Linde, G. & Klein Tank, M. (2021). Executieve functies. SLO. website
Noteboom, A. (2013). Spel in de rekenles. SLO. website
Cito eindtoets.
Lees hier de regels voor het gebruik van de rekenmachine bij de cito-eindtoets (groep 8)
Overig
Borghouts, Ceciel (2021). Voorkom (ernstige) rekenproblemen. Dordrecht: Mathijssen. Serie TIB Tools, Tijdschrift Intern Begeleiders. 8e druk.
Janson, Dolf (2015). Op weg naar beter rekenonderwijs. Kansen en bedreigingen. zie: https:wij-leren,nl
Van Luit, H. (2023). Voorbereidend en beginnend rekenen in groep 1 en 2. zie: https://www.onderwijskennis.nl/kennisbank/voorbereidend-en-beginnend-rekenen-in-groep-1-en-2
Hickendorf, M. (2023). Aanvankelijk en gevorderd rekenen in groep 3, 4 en 5. zie: https://www.onderwijskennis.nl/kennisbank/aanvankelijk-en-gevorderd-rekenen-groep-3-4-en-5
Jonker, V. (2023). Reken-wiskundeonderwijs: van bovenbouw po naar onderbouw vo. zie: https://www.onderwijskennis.nl/kennisbank/reken-wiskundeonderwijs-van-bovenbouw-po-naar-onderbouw-vo
Verdieping
Butterworth, Brian. (2019). Dyscalculia. From Science to Education. London and New York: Routledge
Kroesbergen, Evelyn. (2018), Rekenen buiten de lijntjes. Inaugurele rede. download
Kroesbergen, Evelyn, (2018) Etiket dyscalculie zinloos? in Didactief download
Ruijssenaars, A.J.J.M., Van Luit, J.E.H., Van Lieshout, E.C.D.M., & Kroesbergen, E.H. (2021). Handboek Dyscalculie en Rekenproblemen. Een dynamisch ontwikkelingsperspectief. Rotterdam: Lemniscaat
Ruijssenaars, Wied & Ruijssenaars-Elshoff, Cécile, (2021). Berekend! Van rekenproblemen tot dyscalculie. Niet geautomatiseerde basiskennis als centraal probleem. Antwerpen / ’s-Hertogenbosch: Gompel&Svacina.